Partijprogramma van de partij Nieuwe Democratie - beknopt

SELECTEER (EEN DEEL VAN) DE TEKST EN DIE WORDT HARDOP VOORGELEZEN

Wil je na het lezen van deze pagina financieel bijdragen aan ons initiatief? Dat kan op bankrekeningnummer NL37 INGB 0006711366. Vermeld: Bijdrage Levenseinderegie. Bij voorbaat bedankt.

Opiniebijdrage PAROOL Palliatieve sedatie 14 APRIL 2022

De KNMG staat Palliatieve sedatie toe als het verwachte stervensproces korter zal duren dan 14 dagen en ze wil dat misschien gaan toestaan bij langer dan 14 dagen. Zou palliatieve sedatie nodig zijn dan is het barmhartig als de betrokkene of diens wettelijk vertegenwoordiger mag kiezen tussen palliatieve sedatie en onmiddellijke euthanasie, ook zonder euthanasieverklaring.

Palliatieve zorg is vaak prima. Palliatieve sedatie om de patiënt in een toestand van verminderd bewustzijn te brengen om zonder eten en drinken te versterven vind ik volstrekt zinloos. De patiënt verwerkt externe en interne prikkels, zoals pijnprikkels, maar kan daarop nauwelijks reageren. Deze lijdensweg van meestal enkele tot 14 dagen lijkt genadevol, maar ze is wreed. Voor de naasten, het verplegend personeel dat om de patiënt is gaan geven, en de arts, is het traumatisch. Waarom gebeurt dat? Iedereen weet dat de patiënt lijdt en sterft, dus waarom geen dadelijke euthanasie, ook zonder Euthanasieverklaring?

De Euthanasiewetgeving verhindert dit barmhartige sterven.

Artsen moeten wettelijk verplicht de zorgvuldigheidseisen Ondraaglijk en/of Uitzichtloos lijden en/of Een andere Redelijke oplossing is mogelijk vaststellen. Zo niet dan weigeren ze Levenseindehulp. De wetgeving is deels immoreel omdat ze artsen deze beoordeling opdraagt. Dat kunnen ze immers niet. Slechts de betrokkenen zèlf kunnen bepalen wat voor hen Ondraaglijk, Uitzichtloos en Redelijk inhoudt en dat hebben ze eventueel eerder wilsbekwaam vastgelegd in hun Euthanasieverklaring. Objectieve criteria zijn voor deze zorgvuldigheidseisen niet te bepalen. Dat zou dan allang zijn gebeurd en er zouden geen discussies meer zijn of ervaringen van willekeur. Niet dat de individuele arts willekeurig handelt: ieder handelt integer binnen de eigen kennis, ervaringen en overtuigingen. Problematisch is dat verschillende artsen verschillend kunnen beslissen over dezelfde casus. Dit ervaart men als willekeur.

Het toepassen van palliatieve sedatie, waarin per definitie sprake is van Ondraaglijk èn Uitzichtloos lijden èn Geen andere Redelijke oplossing is mogelijk, is irrationeel. Dat de patiënt niet meer kan aangeven Vrijwillig en Weloverwogen te willen sterven mag barmhartige Euthanasie niet verhinderen. Wordt dadelijk Euthanasie toegepast, dan ervaren patiënten, hun naasten, hulpverleners en artsen niet het traumatische versterven, waarin de patiënt vaak in een skelet verandert.

In 2040 zijn er minimaal 1.300.000 “Euthanasie – patiënten” (13,7% van de volwassenen). Alzheimer 500.000¹; Parkinson 91.000²; Hart en vaatziekten 670.000³; kanker 45.000 sterfgevallen per jaar⁴; en andere uitzichtloze aandoeningen met een ongewenste lijdensweg. De benodigde zorgvraag zal geleidelijk sterk stijgen. Intussen wenst 83% burgers de eigen Levenseinderegie. Vooral door de toegenomen wens van zelfbeschikking en door de verschuiving van de algemene beschermwaardigheid van het leven naar de evalueerbare individuele levenskwaliteit met mogelijk een individuele doodswens. Toch blijft in Nederland het waardig mogen sterven in eigen regie een probleem. Bij het Expertisecentrum Euthanasie kan het tot 2 jaar duren voordat een beslissing is genomen over wel of geen euthanasie. Volgens de officiële cijfers werd in 2019 ca 7000 keer Euthanasie verleend en ca 1000 keer geweigerd. Er was 34.000 keer palliatieve sedatie. De vraag is of deze aantallen geen onderschattingen zijn en of palliatieve sedatie (‘natuurlijke dood’) niet wordt gebruikt ter vervanging van Euthanasie (verplichte melding).

Euthanasiewetgeving

Ik bepleit een Euthanasiewetgeving zonder de subjectieve zorgvuldigheidseisen Ondraaglijk/Uitzichtloos lijden en Een redelijke andere oplossing is mogelijk. Ieder krijgt Levenseindehulp die Vrijwillig en Weloverwogen Levenseindehulp wenst en dat tijdig wilsbekwaam en daarbij goed geïnformeerd over de eigen situatie heeft vastgelegd in een Euthanasieverklaring (schriftelijk en/of video). De wilsbekwaam afgelegde Euthanasieverklaring blijft onverkort geldig bij het ontstaan van wilsonbekwaamheid. Ieder waarvoor de arts zou besluiten tot palliatieve sedatie kan euthanasie krijgen. De Levenseindebegeleider (nu de arts) verkrijgt vlak voor het sterven een Levenseindemiddel. Het wordt meteen zorgvuldig gebruikt. Bij twijfel wordt een second opinion van een tweede Levenseindebegeleider gevraagd.

N.a.v. een reactie van Fransien ter Beek (Raad van Bestuur NVVE) en René Héman (Voorzitter Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst)

Wet Voltooid leven is overbodig met betere Euthanasiewetgeving.

W.F.M. van Dijk, psycholoog. Geplaatst in het Parool 26 april 2022

Graag reageer ik op de brieven van Fransien ter Beek (FtB; afgelopen woensdag) en René Héman (RM; donderdag) op mijn bijdrage over palliatieve sedatie.

“Laten we (de Euthanasiewet) niet afbreken” schrijft Ter Beek. Precies: mijn voorstel is de wet verder op te bouwen, inclusief het heroverwegen van palliatieve sedatie. De wetgever eist in de Wet toetsing Levensbeëindiging van de arts het vaststellen van Uitzichtloos en Ondraaglijk lijden. Dat kan uitsluitend de betrokkene. Accepteert de arts onvoorwaardelijk wat de patiënt daarvan vindt – de bedoeling van de Euthanasiewetgeving – dan kunnen deze eisen worden geschrapt. Over blijven eisen voor vrijwillig, weloverwogen, tijdig, wilsbekwaam goed geïnformeerd een besluit nemen met als ethisch fundament het Zelfbeschikkingsrecht.

FtB: “Dankzij deze wet werden in 2021 7666 mensen (met euthanasie) geholpen”. Het gaat om de mensen die niet geholpen zijn: circa 800 geweigerde Euthanasieverzoeken/jaar met een langere lijdensweg; 35.500 ellendige palliatieve sedaties/jaar, ondanks vaak een Euthanasieverklaring; 31% uitgevoerde Euthanasieverzoeken door het Expertisecentrum Euthanasie (wachttijd mogelijk 2 jr); slechts 2 à 3 mensen/jaar kregen in een vergevorderd dementiestadium Euthanasie.

FtB: “(met Wet Voltooid Leven, die nu in de Tweede Kamer wacht op behandeling) kunnen mensen die zonder beoordeling door een arts willen sterven bij een hulpverlener terecht”. Wie zijn dat? Er zijn negen zorgvuldigheidseisen waaronder: 75 jaar of ouder, wilsbekwaam, duurzaamheid van de wens (bepaald door twee hulpverleners met tussen eerste en tweede gesprek minimaal twee maanden), vermogen tot zelf innemen. Deze wet is overbodig met een gewijzigde Wet toetsing levensbeëindiging.

Dan om te reageren op René Héman.

“Van Dijk stelt ‘barmhartig’ voor dat ook mensen die niet lijden euthanasie moeten kunnen krijgen, zelfs als ze daar nooit om gevraagd hebben”. Dat is onjuist (WvD: dat stel ik niet voor) op één uitzondering na: de patiënt die palliatieve sedatie moet krijgen, mag kiezen voor barmhartige euthanasie. Ik schreef: “Zou palliatieve sedatie nodig zijn dan is het barmhartig als de betrokkene of diens wettelijk vertegenwoordiger mag kiezen tussen palliatieve sedatie en onmiddellijke euthanasie, ook zonder euthanasieverklaring”.

RH: “Ondraaglijk lijden en het eigen verzoek van de patiënt zijn niet voor niets de hoekstenen van de huidige Euthanasiepraktijk”. In mijn voorstel beoordeelt niet de arts maar de patiënt over ondraaglijk lijden (zie boven) en kan niemand WvD zoals RH stelt: “ongestraft en ongecontroleerd een einde maken (aan iemands leven)”.

RH: “Tijdens die sedatie zijn mensen in slaap en lijden ze niet meer” en ik zou “een onzinnig schrikbeeld van palliatieve sedatie” schetsen. Onzinnig? Palliatieve sedatie vermindert het bewustzijn, je versterft zonder eten en drinken en wordt vaak een skelet. De patiënt verwerkt bijvoorbeeld pijnprikkels, maar kan daarop nauwelijks reageren. Arts Rogier van Deijck schrijft in zijn proefschrift over: “…binnen een acceptabel tijdsbestek minder lijden” (dus wel lijden); en “…alhoewel in de laatste uren bij sommige patiënten ook hogere scores van lijden aanwezig waren”. Het Rapport Patiëntenfederatie 2019 vermeldt citaten over intens lijden bij palliatieve sedatie. Ik interviewde artsen die de toepassing van palliatieve sedatie zinloos vinden (palliatieve zorg is prima). Veel mensen schreven mij over ellendige palliatieve sedaties.

René is geschokt. Is hij ook geschokt door de cijfers hierboven?

Fransien en René: laten we ons openstellen voor deze tijd, de euthanasiewetgeving verder opbouwen en de wetswijziging als kans en niet als bedreiging zien.